شیوع پدیده پشم‌خواری در گوسفندان؛ ارمغان تلخ خشکسالی

با توجه به اخباری مبنی بر شیوع پشم‌خواری در بین گوسفندان بر آن شدیم که این موضوع را با یکی از اعضاء هیات علمی گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد در میان بگذاریم.

کامران شریفی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص خبرهای مبنی بر مشکلات‌ به‌وجود آمده برای گوسفندان در اثر خوردن پشم یکدیگر به دلیل خشکسالی اظهار کرد: باید توجه داشت هنگامی که در زمینه‌های اجتماعی خبری به این شکل ارائه می‌شود ممکن است بیش از حد برجسته شده تا انعکاس اجتماعی وسیع‎‌تری پیدا کند، اما اینکه همه گوسفندان دچار این وضعیت شده‌اند صحیح نیست.

وی افزود: هرگاه به لحاظ شیمیایی و فیزیکی نواقص و کمبودهایی در تغذیه گوسفندان و دام وجود داشته باشد و همچنین دامدار نسبت به رفاه دام بی‌تفاوت باشد، امکان دارد که گوسفندان شروع به خوردن پشم یکدیگر نمایند. ما این رفتار نابه‌هنجار را در سایر حیوانات و حتی انسان‌ها نیز مشاهده می‌کنیم. از این موارد به پدیده همنوع خواری در طیور یا تریکوتیلومانیا در انسان، سایش دندان و بلع هوا در اسب و طیفی از رفتار ناهنجار در سایر گونه‌های حیوانی می‌‎توان اشاره کرد.

عضو هیات علمی گروه دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به وجود مشکلات در وضعیت محیطی چرای گوسفندان عنوان کرد: مسئله کمبود مواد غذایی دام مسئله‌ای جدی است و دامدارانی که نیازمندی‌‎های غذایی و رفاه حیوانات را نتوانند تامین کنند، احتمال دارد که گوسفندان‎شان شروع به خوردن پشم خود یا یکدیگر کنند. همچنین به درجات گوناگون و در نقاط متفاوت کشور بسته به میزان بارندگی و وضعیت محیطی چرای گوسفندان با مشکلات متعددی از جمله کمبود مواد معدنی، کمبود انرژی و پروتئین و… روبه‌رو هستیم که می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلفی شود که یکی از آن‎‌ها پشم‌خواری است.

شریفی تصریح کرد: اگر بخواهیم فقط بر مسئله پشم خواری متمرکز شویم، با اینکه این رفتار در گوسفندان برای انسان بار عاطفی دارد، اما به لحاظ اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا می‌تواند به تسهیل بروزِ بیماری‌های دیگری در گوسفندان، و در نهایت به ورشکستگی دامدار بیانجامد. همچنین مرگ و میر و ضعف دام را نیز در بر خواهد داشت زیرا پشم‌ها در داخل دستگاه گوارش شرایط ایجاد ساختارهای توپی شکل را ایجاد کرده که موجب انسداد دستگاه گوارش خواهد شد و دام در اثر انسداد دستگاه گوارش احتمالاً غیر قابل درمان خواهد بود.

وی ادامه داد: در صورت مهار نکردن این وضعیت، دامدار مجبور به تحویل دام به کشتارگاه خواهد بود. درست است که دام با مرگ از این درد و رنج خلاص خواهد شد اما با درد و رنج خانواده دامدار روستایی چه باید کرد؟. بخش قابل توجهی از درآمد خانواده‌های روستایی از طریق پرورش دام است که با مرگ‌ و میر آن‌ها و از دست رفتن سرمایه زندگی در این خشکسالی وحشتناک به ناچار به حاشیه‌نشینی روی خواهند آورد.

عضو هیات علمی گروه دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد درباره پیش‌بینی تولید دام در سال آینده گفت: وضعیت تولید دام در سال آینده در صورت تداوم کاهش بارندگی وخیم خواهد بود زیرا با وضعیت نابسامان مراتع و مشکل در تغذیه شاهد بروز انواع بیماری‌ها در گوسفندان خواهیم بود. بنابراین احتمالاً تولید گوشت نیز در آینده کاهش پیدا می‌کند. باید توجه داشت که به علت کاهش مصرف سرانه گوشت قیمت‎‌ها آنچنان افزایش نیافته است. همین نکته ممکن است موجب شود متوجه وخامت وضعیت حال دامداران و روند رو به نزول پتانسیل تولید گوشت در کشور نشویم.

شریفی درباره اثرات حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی خاطرنشان کرد: ارز چند نرخی پیامدهای غلطی برای بازار دارد و ضربه بزرگی را نیز در نگاه کلان به دامپروری کشور از نوع صنعتی هم وارد کرده است. تک نرخی شدن ارز، نعمتی برای اقتصاد کشور است و از آن گزیر وگریزی  نیست. با این حال دامدارانی که وارد توسعه پایدار نشده‌اند، در برابر تغییر شرایط ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی فاقد تاب آوری لازم برای تطابق با موقعیت جدید هستند و متحمل فشار بیشتری شده و مجبور می‌شوند نهاده‌ها را با قیمت بالایی خریداری کنند. از طرف دیگر دسترسی آن‌ها به منابع مالی اعم از نقدینگی و وام آنچنان اندک است که در برابر تکانه ناشی از این تغییر تاب مقاومتی نخواهند داشت.

وی افزود: در این شرایط اقتصاددانان و متخصصان کشور باید کمک کنند تا ضربه کمتری به دامدار وارد شود به نحوی که تناسبی بین هزینه‌های انجام شده و قیمت محصول نهایی حاصل از پرورش دام وجود داشته باشد. باید شرایطی ایجاد کرد که پیام‌های درستی به مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در بازار ارسال شود تا بتوانند مطابق با توسعه پایدار تصمیم‌گیری دقیق و صحیحی انجام دهند. ارز چند نرخی پیام‎‌های گمراه کننده‌‎ای برای بازار دارد و زمینه ساز فساد است.

انتهای پیام