با ضعف تقاضای دانش در کشور مواجه‌ایم/ضرورت اعطای استقلال کامل به دانشگاه‌ها

به گزارش ایسنا، دکتر جعفر توفیقی در اجلاس سراسری کارگروه‌های تخصصی برنامه‌ریزی و گسترش وزارت علوم که امروز در سالن شهید چمران دانشگاه تربیت مدرس در حال برگزاری است، به مهمترین چالش‌های اخیر آموزش عالی در کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل مسئولیت‌ها و سابقه مدیریتی که در عرصه‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف نظیر وزارت علوم، آموزش و پرورش، مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام، دانشگاه‌ها، شورای عالی انقلاب فرهنگی و… داشتم باید گفت طی ۴۰ سال گذشته ما با یک دوران شتاب در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در عرصه آموزش عالی مواجه بودیم و این موضوع باعث شد که ما دچار یکسری عقب‌ماندگی‌هایی در این عرصه شویم. اگرچه این شتاب در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری به دلیل جبران برخی کاستی‌هایی اتفاق افتاد که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با آن مواجه بودیم به همین دلیل ما با توسعه کمی با آموزش عالی مواجه شدیم.

وی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه در دورانی که با شتاب در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های آموزش عالی مواجه بودیم شرایطی ایجاد شد که براساس دانش جلسه‌ای تصمیم بگیریم و تصمیم‌گیری‌های ما اگرچه براساس دانش جلسه‌ای بی‌ارزش نیست ولی این دانش برای سیاست‌گذاری بلندمدت به هیچ عنوان کافی نمی‌باشد چرا که دانش جلسه‌ای نمی‌تواند منجر به سیاست‌های باثبات و پایدار شود.

رئیس پژوهشگاه صنعت نفت همچنین خاطر نشان کرد: سیاست‌گذاری بر اساس دانش جلسه‌ای تبعات زیادی با خود به همراه دارد و موجب می‌شود به هیچ عنوان تقاضای دانش شکل نگیرد و نهادهای مختلف دنبال کسب دانش نشوند و حتی در این شرایط رشته‌های مورد تهاجم نیز بر اساس دانش ایجاد نمی‌شود. به گونه‌ای که ما امروزه در شرایطی قرار داریم که در بسیاری از رشته‌های مورد نیاز و مفید نظیر سیاست‌گذاری علم و فناوری عمری بیش از ۱۲ سال در کشور نداشته باشد و حتی اجتماعات ما براساس اندیشه‌ورزی و تفکر انتقادی ایجاد نشود، به گونه‌ای که متأسفانه انجمن‌های علمی هم در کشور اهمیت لازم را ندارند و هنوز وجود این انجمن‌ها در عرصه سیاست‌گذاری اتفاق نمی‌افتد و ما شاهد آینده‌پژوهی عمیق در عرصه‌های مختلف نیستیم و دچار نوعی روزمرگی شدیم و مسائل مختلف روزانه به صورت روزانه تصمیم گیری می‌شود.

وزیر سابق علوم خاطر نشان کرد: در حال حاضر دانشگاه‌های ما گلایه دارند که چرا برای کسب علم و دانش به آن‌ها مراجعه نمی‌کنند و کارهای تحقیقاتی به آن‌ها پیشنهاد نمی‌شود. باید گفت اگر این ارتباط بین دانشگاه‌ها و صنعت شکل نگرفته به این دلیل است که ما در آموزش عالی با سیاست‌های متزلزل و بی‌ثباتی مواجه بودیم و وقتی سیاست‌گذاری به صورت شتابزده اتفاق بیفتد معضلات آن در همه حوزه‌های حاکمیتی بروز می‌کند و در نهایت ما در شرایطی قرار می‌گیریم که با ضعف تقاضای دانش مواجه شدیم.

دکتر توفیقی با تأکید بر اینکه آموزش عالی دنیا در شرایط ثبات و پایداری قرار دارد، گفت: وقتی که ایران طی ۴۰ سال اخیر در جریان تبعات ناشی از سیاست‌گذاری‌های شتابزده بود، در دنیا اتفاقات مهمی در عرصه آموزش عالی افتاد که نتیجه آن ثبات و آرامش در نهادهای آموزش عالی بود و آن‌ها بر اساس این ثبات این فرصت را داشتند که با تأمل و تفکر به تولید دانش عمیق، بلندمدت و آینده پژوه بپردازند و دانشگاه‌های خود را در شرایط استقلال کامل قرار بدهند به گونه‌ای که در دانشگاه‌های مهم دنیا رجوع به نخبگان و بازار انجمن‌های علمی بسیار داغ است.

وی با تأکید بر اینکه ما در حال حاضر از بحران توسعه کمی عبور کرده‌ایم و باید تلاش خودمان را برای رسیدن به بالاترین سطح عقلانیت و فرهیختگی در آموزش عالی به کار بگیریم، گفت: توصیه من به وزارت علوم این است که در جایگاه تدوین قوانین، مقررات، استانداردسازی، سیاست‌گذاری و نظارت قرار بگیرند و این فرصت را به دانشگاه‌ها بدهد که در استقلال کامل و تشکیل هیأت امنای مستقل به برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری عمیق بپردازد.

انتهای پیام