گربه‌سانان از مهمترین حیات‌وحش در ایران و جهان هستند .
به گزارش به گزارش ایسنا-منطقه سمنان،اکثر کشورهایی که گونه‌هایی از گربه‌سانان را در طبیعت خود دارند برنامه‌های ویژه‌ای در حمایت از گونه‌های ارزشمند اجرایی می‌کنند .
در کشور ما نیز که از مهمترین زیستگاه‌های گربه‌سانان بوده برنامه‌هایی برای حفاظت از این گونه‌ها در حال اجرا است که مهمترین آنها طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی است که به واسطه اهمیت این گونه امروزه به نماد طبیعت و حیات‌وحش در ایران تبدیل شده به طوری که تصویر این گربه سان دو دوره متوالی است بر روی پیراهن ملی پوشان فوتبال ایران در مهمترین آوردگاه ورزشی جهان نیز حک شده است .
طبیعت ایران از ۱۰ گربه‌سان که روزگاری در این جغرافیا زیست می کرده اند هشت گونه را حفظ کرده و سالیان زیادی است که کوهستان های ایران غرش شیر ایرانی و ببر مازنداران را از یاد برده‌اند .
خوشبختانه در حال حاضر هر هشت گربه‌سان فعلی در زیستگاه‌های استان سمنان زیست می‌کنند .
گربه کاراکال یکی از مهمترین گربه‌سانان طبیعت ایران است که نام آن نیز در لیست حمایت حفاظت محیط زیست قرار دارد. آنچه در پی می‌آید نگاهی است به این گونه جانوری زیبا و مخاطراتی که این گونه در طبیعت استان با آن روبروست که از نظر می‌گذرد .
رئیس محیط‌زیست شهرستان دامغان از گربه کاراکال به عنوان یکی از حیات وحش در خطر انقراض نام برد و با اشاره به مهمترین تهدیدات زیست این گربه سان در کشورمان گفت: سگ گله، تصادفات جاده ای و تغذیه ناسالم که عمدتا ناشی از سموم کشاورزی است سه تهدید جدی تداوم حیات این گونه نادر است .
فرامرز اسفندیاری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا-منطقه سمنان اظهار کرد: گربه کاراکال یا سیاه گوش سال ها است که در لیست حمایت قرار دارد .
رئیس محیط‌زیست شهرستان دامغان طول بدن این گربه سان را کمتر از یک متر و بین ۵۵ تا ۹۰ سانتیمتر ارزیابی کرد و گفت: بلندی کاراکال ها معمولا ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر است .
وی با بیان اینکه این گربه سان با وجود کوتاهی آن از چابکی بسیار بالایی برخوردار است تصریح کرد: گربه کاراکان از چنان چابکی برخوردار است که در بسیاری از مواقع شکار خود را از طریق پرش به دست می آورد و در این شیوه شکار از چنان چابکی بهره می برد که به شکار پرندگانی مثل کبک و مرغابی نیز می پردازد .
رئیس محیط‌زیست شهرستان دامغان ادامه داد: وزن پایین این گربه سان که بین هشت تا ۲۲ کیلوگرم در نوسان است به جسارت و چابکی بیشتر این گونه جانوری کمک کرده است .
وی با بیان اینکه از ۱۰ گربه سان شناخته شده در حال حاضر هشت گربه سان در کشور ما زیست دارند ادامه داد: خوشبختانه استان سمنان یکی از مهمترین زیستگاه های این گربه سانان در ایران است و اکثر آنها در زیستگاه های مختلف استان زیست دارند .
اسفندیاری با بیان اینکه گربه کارکال شتری رنگ است اضافه کرد: طول بدن این گربه سان ارزشمند ۵۵ تا ۹۰ سانتیمتر، طول دم ۲۲ تا ۳۴ سانتیمتر و ارتفاع بدن آن ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر است .
این دوستدار حیات وحش با اشاره به جثه کوچک این گونه نادر خاطرنشان کرد: وزن این گونه نادر در لیست حمایت سازمان های بین المللی، معمولا ۸ تا ۲۲ کیلوگرم است .
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص وضعیت این گربه سان و تهدیدات پیش روی آن در کشورمان خاطرنشان کرد: متاسفانه به خاطر فقدان اطلاعات جامع و قابل اتکاء جمعیت شناختی از برخی گونه ها و از جمله گربه کاراکال، نمی توان اطلاعات دقیق در مورد این گونه به دست داد .
وی به برخی مشکلات و تهدیدات پیش روی حیات وحش و از جمله گربه کاراکال اشاره کرد و یادآور شد: شوربختانه به دلیل وضعیت تخریب زیستگاه ها در ادوار گذشته، وجود ناامنی در زیستگاه ها، تصادفات جاده ای و کمبود طعمه این گونه همانند بسیاری از گونه های حیات وحش کشور از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست .
وی از تصادف به عنوان بزرگترین تهدید برای زیست این گونه نادر نام برد و ادامه داد: بر اساس داده های پژوهشی از طریق واحد تنوع زیستی و حیات وحش سازمان محیط زیست در فاصله ۶ ساله ۸۶ تا ۹۲ انجام شده،۷۷ درصد دلایل تلف شدن این گونه کمیات در ایران، تصادفات جاده ای بدوده است که نشان از جدی بودن این خطر دارد .
وی با بیان اینکه سگ های گله نیز عامل ۲۳ درصد از تلفات این گونه بوده گفت: برپایه داده های این تحقیق مهمترین عامل مرگ و تهدید پیش روی این گونه در کشور ما تخریب زیستگاه های این گونه و توسعه جاده های بین زیستگاهی بوده است .
وی با بیان اینکه برخی از این جاده ها از مناطق حفاظت شده می گذرند افزود: این جاده ها نه تنها یکی از عوامل موثر در تلف شدن این گونه که یکی از جدی ترین تهدیدات گونه های مختلف حیات وحش است .
این کارشناس محیط زیست از کمیاب شدن طعمه به عنوان یکی از عوامل منجر به افزایش تلفات این گونه نام برد و تصریح کرد: ورود جوامع انسانی به زیستگاه این گونه از طریق ایجاد جاده های بین زیستگاهی و ورود دامداران به مراتع زیستگاه ها سبب شده که این گونه با کاهش طعمه برای تامین غذای خود به دام های دامداران حمله کند و همین باعث شده که احتمال شکار این گونه از سوی افراد بیشتر شود .
وی بر ضرورت توسعه آموزش ها با هدف آگاهی جوامع انسانی از اهمیت این گونه ها تاکید و اضافه کرد: فرهنگسازی در خصوص اهمیت تنوع زیستی می تواند به کاهش چشمگیر تهدیدات پیش روی حیات وحش کمک کند .
به هر روی امروزه کمتر کسی شک دارد که بخشی از حیات‌وحش در دنیا در خطر انقراض‌اند، انقراض برخی از گونه‌های مهم که شیر ایرانی و ببر مازندران از شناخته‌شده‌ترین آنها هستند لزوم صیانت از حیات‌وحش را برای ما ایرانی‌ها ملموس‌تر کرده است.
حفظ زنجیرهٔ حیات جدا از آسیب جدی به زیستگاه‌ها زنجیرهٔ حیات را با عواقب جبران‌ناپذیری روبرو می‌کند و از همین رو هر خبری در این حوزه را باید با حساسیت مضاعف پیگیری کرد چرا که زمین نه در انحصار جامعه انسانی که میراث مشترک همه ساکنان آن است و نباتات و حیات وحش نیز بخشی از کره خاکی هستند.
گزارش از هوشنگ بسطامی-ایسنا سمنان
|منبع: ایسنا