غربت مهارت آرش کمانگیر در ایران

رشته ورزشی تیراندازی با کمان دارای سه کمان یا به اصلاح سبک ریکرو، کامپوند و سنتی است که در بخش سنتی آن ورزشکاران از کمان بسیار ساده‌ و مشابه کمان‌های اولیه استفاده می‌کنند ولی با این وجود یکی از شاخصه‌های جذاب مسابقات این ورزش پرهیجان، حضور شرکت‌کنندگان با لباس محلی و خاص منطقه خود در رقابتهاست.

تیراندازی با کمان سنتی، ریشه در فرهنگ کهن ایران‌زمین دارد به طوری که اشکانیان و قوم پارت از سرآمدان روزگار عصر باستان در تیراندازی با کمان بوده‌اند و به طوری که نقل می‌شود جنگاوران و کمانگیران چیره‌دست اشکانی با جنگ و گریزهای فراوان و تیرباران کردن دشمن در حین سواری بر اسب، بارها با این نوع کمان رومیان را در صحنه کارزار شکست داده‌اند.

هرچند تیراندازی یکی از مهارت‌های مورد تاکید دین مبین اسلام است و در ایران باستان نیز اسطوره‌هایی مانند «آرش کمانگیر» را این رابطه داریم اما این مهارت در گذر زمان با از دست دادن کارکرد خود در نبردها به ورطه‌ی فراموشی سپرده شده و تا سالها تنها تصاویری از آن را در نقاشی‌ها و نقش فرش‌ها مشاهده می‌کردیم.

البته با توجه به علاقمندان خاص این ورزش مهیج که علاوه بر جذابیت کمک شایانی به تمرکز، اعتماد به نفس، رفع افسردگی و تقویت عضلات ورزشکاران می‌ شود، برای نخستین بار در آذر ماه سال ۱۳۹۰ کمیته‌ی این رشته‌ی ورزشی در ذیل فدراسیون سوارکاری تشکیل شد و از آن پس شاهد احیای آن در بسیاری از استانهای کشور هستیم.

هرچند از آن زمان به بعد، همه ساله مسابقات کمان سنتی به صورت جشنواره‌های مختلف، مسابقات بومی محلی، قهرمانی کشور و رقابت‌های بین‌المللی برگزار می‌شود اما مشکلات عدیده رشته تیراندازی با کمان سنتی، فعالان این ورزش را گلایه‌مند کرده است.

«امین سالاری» مسئول کمیته تیراندازی با کمان سنتی استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا ضمن بیان این که تیراندازی با کمان ریشه در آموزه‌های دینی و ملی ما دارد و یکی از رشته‌هایی است که تعلیم آن به فرزندان در دین اسلام سفارش شده، افزود: هر چند این کمیته ورزشی گام‌های موثری برای احیای این ورزش در استان برداشته و تلاش کرده تا امکانات و تجهیزات اولیه این ورزش را در اختیار ورزشکاران قرار دهد اما معمولاً تهیه کمان به سبب گرانی بر عهده‌ی خود ورزشکاران است.

وی از این که هیچگونه حمایت شایانی از تیراندازان با کمان سنتی صورت نمی‌گیرد گلایه کرد و گفت: متاسفانه بیشتر هزینه‌های این ورزش به صورت شخصی اعمال می‌شود.

سالاری با بیان اینکه تیراندازی با کمان سنتی ریشه در اصالت و گذشته‌ی کشورمان دارد، خاطرنشان کرد: با این حال حمایتی در جهت رونق این ورزش انجام نمی‌شود و غالباً تمام حمایت‌ها معطوف به سبک‌های تیراندازی ریکرو و کامپوند مطابق با روش‌های غربی است.

وی این ورزش را یک رشته‌ی ملی و مذهبی خواند و گفت: با وجود محققان زیاد در کشور، روی اصالت این سبک از تیراندازی تحقیق و توجه لازم نمی‌شود و هیات تیراندازی با کمان یزد برای اولین بار به این جریان توجه کرد.

وی در خصوص اقدامات صورت گرفته برای احیا و ترویج این رشته ورزشی بیان کرد: تاکنون بیش از ۳۰ نسخه خطی از کتب قدیمی مرتبط با موضوع تیراندازی به شیوه‌ی سنتی در ایران باستان از داخل کشور و حتی کشورهای دیگری مانند هند جمع‌آوری شده تا به درستی شاهد آموزش این رشته ورزشی به علاقمندان باشیم.

وی با بیان این که در گذشته تیراندازی با کمان سنتی در ایران روی اسب انجام می‌شود، اضافه کرد: این کمیته طی چندین سال گذشته تحت نظر فدراسیون تیراندازی با کمان فعالیت داشت اما متاسفانه به دلیل برخی مشکلات عدیده به مجموعه فدراسیون سوارکاری واگذار شد.

سالاری اظهار کرد: در حالی کشورهایی همچون اندونزی، کره جنوبی و ترکیه به این رشته توجه ویژه‌ دارند که متاسفانه ایران با داشتن قدمت و تاریخی بزرگ در این زمینه، جایگاه برتری در دنیا ندارد.

مسئول کمیته تیراندازی با کمان سنتی یزد با گلایه از کارکرد کنونی فدراسیون در مورد این رشته، بیان کرد: متاسفانه فدراسیون به افراد جدید با عقاید و ایده‌های جدید بها نمی‌دهد و از آنها حمایت لازم را ندارد در حالی که باید با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بیشتر به جوانان انقلابی و کارآمد در امور مختلف بها داد.

وی در خصوص افتخارات این رشته ورزشی در استان نیز بیان کرد: دو نفر از بانوان یزدی فعال در این رشته توانستند در تیم ملی کشورمان حضور یابند ولی متاسفانه شیوع کرونا باعث شد که در سال جاری فقط شاهد برگزاری چهار رقابت در این رشته ورزشی باشیم.

وی اضافه کرد: البته در آخرین مسابقه کشوری این رشته‌ی ورزشی که همزمان با سالگرد پیروزی انقلاب  اسلامی برگزار شد نیز دختر نوجوان ۱۶ ساله از یزد به عنوان پدیده این مسابقات خود را معرفی کند.

سالاری در پایان ابراز امیدواری کرد که با حمایت مسئولان از این رشته ورزشی با سابقه و اصیل، آینده درخشانی را برای آن در استان و کشور شاهد باشیم.

انتهای پیام

منبع:ایسنا