پرهیز از موازی کاری و حذف نهادهای زائد در حوزه فرهنگ

نیما ارزانی در گفت و گو با ایسنا از وجود نهادهای فرهنگی متعدد و در عین حال کم ثمر در شهرستان ها خبر داد و تصریح کرد: خاصه در حوزه فرهنگ دینی نهادهایی چون اداره اوقاف و امور خیریه، تبلیغات اسلامی، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، هیئت امناهای مساجد و امامزادگان، دفاتر ائمه جمعه، شورای محل و دهیاری ها وجود دارند مضاف بر اینکه در هر دستگاه اجرایی و اداری کشور نظیر اداره آموزش و پرورش، بنیاد مسکن، شهرداری و غیره نیز یک واحد فرهنگی وجود دارد که بخشی از این نهادها یا بودجه دولتی دارند و یا از درآمدهای اندک خود استفاده می کنند.
این کارشناس فرهنگی یکی از دلایل تکثر نهادهای فرهنگی مختلف در کشور را اینگونه عنوان کرد: وقتی طی ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی نهاد واحدی که متولی فرهنگ باشد نتوانسته موفق عمل کند به همین دلیل نهادهای دیگر در این حوزه وارد شدند.
وی با ذکر مثالی در تشریح مطلب فوق افزود: از ابتدای انقلاب تاکنون تعداد دانشگاه های کشور به تدریج افزایش یافت اما آیا تعداد وزارتخانه علوم بیشتر شد، در حقیقت یک دستگاه اجرایی(وزارت علوم) متولی بود و تنها نیروی انسانی آن بیشتر شد. بنابراین شایسته بود در مباحث فرهنگی همان نهاد متولی، پیگیر باشد نه آنکه نهادهای دیگری وارد حوزه تخصصی فرهنگ شوند.
این کارشناس و پژوهشگر فرهنگی با اشاره به انتشار پوستر برخی همایش ها که بیش از ۲۰ دستگاه در اجرای آن سهیم هستند، گفت: چنین اتفاقاتی نشانگر این است که نهادها، ادارات و دستگاه های متولی فرهنگ عملکرد صوری پیدا کرده و تنها به گزارش عملکرد بسنده می کنند.
ارزانی بزرگترین آسیب و آفت بخش فرهنگی دستگاه های متولی را زمانی دانست که گزارش عملکرد وارد فضای ادارات شد و خاطرنشان کرد: وقتی دولت به دستگاهی بودجه اختصاص می دهد انتظار دارد که گزارش هزینه کرد آن را در حوزه تخصصی مطالبه کند اما گزارشات کنونی عمدتا تبدیل به نمایش تبلیغاتی (شوآف) دستگاه های اجرایی و اداری شده که این موضوع بزرگترین آسیب را در حوزه فرهنگ ایجاد کرده است.
وی با ابراز گلایه از عکاسی در مراسمی نظیر تجلیل از پرستاران، دیدار با خانواده شهدا و غیره و حتی استخدام عکاس برای برخی نهادها تصریح کرد: اگر بنا بر خدمت مدیران و متولیان باشد یقینا اثرات آن خدمت مورد توجه مخاطبان و مردم قرار خواهد گرفت و نیازی به عکاسی و تبلیغات نیست اما از چنین اقداماتی پیداست که هدف خدمت رسانی نیست.

مدرس حوزه و دانشگاه، موازی کاری و تداخل وظایف و فعالیت ادارات، کمبود بودجه و اعتبارات و کمبود نیروی انسانی توانمند در دستگاه ها را مشکل دیگر کاهش فعالیت های فرهنگی دانست و تاکید کرد: وفتی به جای یک دستگاه متولی ۱۰ دستگاه در موضوع فرهنگ دخالت می کنند بنابراین بودجه بین آن ها تقسیم شده و اعتبارات دستگاه ها کاهش پیدا می کند، به علاوه اینکه ادارات فعالیت های یکدیگر را قبول ندارند که این منجر به حیف و میل بیت المال می شود.

ارزانی با طرح این سوال که نهادهای فرهنگی کشور طی سال های اخیر چه فعالیت شاخصی در کشور انجام دادند، تصریح کرد: اگر هم فعالیت شاخصی انجام گرفته است در پایتخت کشور بوده و از آن جا پیگیری و تسری پیدا کرده وگرنه در شهرستان ها هیچ اتفاق شاخصی در حوزه فرهنگی انجام نگرفته است.

وی با طرح پیشنهاداتی به دولت جدید اظهارکرد: ابتدا لازم است بودجه و درآمد نهادهای فرهنگی مشخص، شفاف و یکپارچه شود و دیگر اینکه هر نهاد دقیقا متولی یک زمینه مشخصی از فعالیت های فرهنگی باشد. به عنوان مثال متولی مشخص برگزاری کلاس های قرآن در کشور سازمان دارالقرآن کریم است که بودجه مصوب دولتی دارد، پس لزومی ندارد دیگر نهادها در این حوزه وارد شوند، دولت نیز تکلیفی روشن دارد تا از همان نهادی که بودجه به آن اختصاص داده مطالبه گری کند.

این محقق و پژوهشگر، جلوگیری از موازی کاری و تداخل کاری دستگاه های متولی حوزه فرهنگ را راهکار پیشنهادی دیگری برای دولت جدید دانست و تاکید کرد: اگر بناست به بخش فرهنگ و هنر و تبلیغات بیش از این آسیب نرسد باید ورود و خروج درآمدها و برنامه ها مشخص شود و به جای محول کردن ۱۰ کار به یک نهاد، تنها یک فعالیت مشخص را به نحو صحیح از آن دستگاه مطالبه کرد.

ارزانی افزود: کمبود و فقر عملکرد برخی دستگاه های اجرایی و اداری در حوزه فرهنگی تا آنجا کشیده شده که حتی برخی مردم نسبت به وظایف اداراتِ متولی آگاهی ندارند و با عدم آشنایی نسبت به حوزه اختیارات و شرح وظایف و فعالیت آن دستگاه ها به اماکن دیگر مراجعه می کنند، چنین اتفاقی بیانگر این است که دستگاه مربوطه هنوز نتوانسته کارکرد و جایگاه حقوقی خود را برای مردم نمایان کند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از نهادهای فرهنگی ایجاد شده در کشور زائد هستند، گفت: مثلا کارکرد اداره اوقاف و امور خیریه در حوزه موقوفات است و لزومی به ساخت مسجد و برپایی دارالقرآن ندارد، بنابراین دولت باید بتواند کارکردهای موازی که تداخل در امور دیگر نهادها دارد را حذف کرده و این موضوعات را مدیریت کند.

این کارشناس فرهنگی مشکل بنیادی را علیرغم سر و صدا و هیاهوی بسیار، نادیده گرفته شدن بخش فرهنگ در کشور دانست و تصریح کرد: رئیس جمهور می تواند یک جلسه تخصصی و علمی همانطور که با نخبگان اقتصادی و حوزوی داشتند با اهالی فرهنگ اعم از هنر، نگارش، شعر، ادب و رسانه و غیره برگزار کنند و نظر نخبگان و چالش های مختلف حوزه های فرهنگی را از زبان فعالان این حوزه جویا شوند تا این موضوعات کارشناسی شود.
وی مشکل دیگر حوزه فرهنگ را تصمیمات غیرکارشناسی و غیراصولی طی سال های گذشته دانست و تاکید کرد: در بخش فرهنگی تا امروز هیچ زمانی اقدام کارشناسی شده انجام نشده است و بسته به مذاق و سلیقه مدیران گام هایی برداشته که منجر به آسیب های امروزی شده است.

انتهای پیام