یک بام و چند هوای «زمستانه کتاب»

به گزارش ایسنا، «عیدانه‌مان را در کتابفروشی‌ها پیدا کنیم»؛ این را سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در توییتی همزمان با سومین روز از طرح «زمستانه کتاب ۹۹» نوشته بود.

پس در واپسین روزهای دوره هفت‌روزه این طرح که با روز پنج‌شنبه (که بالطبع زمان مناسبی برای مراجعه بیشتر اقشار جامعه به کتابفروشی‌هاست که در دیگر روزهای هفته گرفتاری‌های بیشتری دارند) مصادف شده، خودمان را به مرکز خرید کتاب تهران، خیابان انقلاب می‌رسانیم. حال بگذریم از آن‌که در روزهای جولان کرونا و گونه جهش‌یافته‌اش که گفته می‌شود تا حد ممکن در خانه بمانید، برای استفاده از این طرح تخفیفی کتاب باید دل به دریا زد و خود را به هیاهوی مرکز شهر و مراکز خرید کتاب رساند!

اما پوسترهای این «زمستانه» چندان از پشت ویترین کتابفروشی‌ها خودنمایی نمی‌کنند و این سبب می‌شود تا اگر نشانی tarh.ketab.ir و لیست کتابفروشی‌های عضو را ندانی، یکی‌یکی سراغ کتابفروشی‌ها بروی تا ببینی از تخفیف «زمستانه» در آن‌جا خبری هست یا خیر و حتی اگر هست هنوز اعتباری برای خرید دارند یا باید رفت و شاید به طرح بعدی رسید!

پرسش و پاسخ از عده قابل توجهی‌ از آن‌ها به خوبی حاکی از آن است که چندان مایل به معامله در قالب طرح «زمستانه» نیستند، بعضی‌شان پاسخ به پرسشی در خصوص عضویت در طرح را با ریشخندی تکذیب می‌کنند، برخی دیگر به اشتباه (سهوا یا عمدا) به مشتریان می‌گویند که طرح دیروز یا پریروز (طوری که انگار خودشان هم نمی‌دانند) تمام شده است؛ عده‌ای دیگر هم تخفیفات خودشان را دارند و می‌گویند به دلیلی که نظری درباره‌اش ندارند، عضو طرح «زمستانه» نیستند.

آن‌چه توجه‌مان را بیش از هر چیزی به خود جلب می‌کند سوق دادن مشتریان به سمت تخفیف خاص فروشگاه توسط عده زیادی از کتاب‌فروشان است، به محض این‌که مشتری جویای خرید در طرح می‌شود، پس از پاسخ‌هایی که غالبا گویای پایان اعتبار یا عضو نبودن در طرح است، از تخفیف‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی خودشان می‌گویند؛ اتفاقی که چندان غریب نیست و مدتی قبل هم همزمان با برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران توسط عده قابل توجهی از ناشران افتاد؛ تخفیفی تقریبا برابر با تخفیف نمایشگاه داشتند و ضمن حضور داشتن یا نداشتن در این رویداد، مخاطبان خود را به سمت خرید مستقیم از ناشر سوق می‌دادند، هر چند که برخی از این تخفیف‌ها هنوز هم ادامه دارد، اتفاقی که در بسیاری موارد منجر به خرید مستقیم از ناشر و استفاده نکردن از تخفیف «زمستانه» و خرید از کتابفروشی (خصوصا خرید حضوری در روزگار کرونایی) می‌شود.

در چنین شرایطی انگار کتابفروشان چندان هم از طرح‌های تخفیفی فصلی استقبال نمی‌کنند و بعضا حتی برای‌شان آش کشک خاله شده است و ناگزیر به حضور در آن بوده‌اند و انتظار اتمام اعتبارش را داشتند.

علاه‌بر این‌که غالب کتابفروشی‌هایی که عضو طرح هستند هم کتابفروشی نشرها هستند و نه کتابفروشی‌های مستقل که این خود نیز جای بحث دارد.

ضمنا چند سالی‌ است که طرح‌های فصلی برای خرید کتاب با تخفیف برگزار می‌شود اما درحالی سقف خرید در این طرح‌ها به تازگی به رقم ۲۰۰هزار تومان رسیده است که قیمت کتاب با شیبی تند به صورت صعودی حرکت می‌کند. همین مسئله سبب کنایه یکی از کاربران فضای مجازی به برگزاری «زمستانه کتاب ۹۹» شده است: «تو طرح زمستانه کتاب می‌شه یه کتاب خرید با ۲۵درصد تخفیف!»

کاربر دیگری هم با گله از وضعیت فعلی کتاب نوشته است: «رفتم کتابفروشی و بیشتر کتاب‌هایی رو که می‌خواستم خریدم، واقعا طرح زمستانه کتاب بد بود. انتظار خیلی بیشتری داشتم. هر کد ملی سقف ۲۰۰هزار تومان خرید و حداکثر ۵۰ هزار تومان تخفیف… اعتراف می‌کنم که خریدن کتاب خیلی سخت شده و از نظر اقتصادی منفعت نداره!!»

این کاربر هم انگار کنایه‌ای به وضعیت ارسال مرسولات نمایشگاه مجازی کتاب دارد: «کتابایی که از نمایشگاه مجازی کتاب سفارش دادم تازه رسیده! باز الان طرح زمستانه شروع شده یعنی چی آخه؟!»

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (در سایت مربوطه) در طرح «زمستانه کتاب ۹۹» مجموعا ۹۳۷ کتابفروشی از سراسر کشور مشارکت داشتند که پراکندگی این عدد در استان‌های مختلف جلب توجه می‌کند؛ تعداد کتابفروشی‌های عضو طرح در استان تهران ۱۴۷ که از میان آن‌ها ۱۳۵ کتابفروشی در مرکز استان است (با مبلغ کل فروش: ۳۰,۸۹۸,۵۰۰,۱۷۶ ریال). علاوه‌بر این شمار کتابفروشی‌های عضو طرح در برخی از استان‌ها حتی به عدد ۱۰ هم نمی‌رسد، همانند چهارمحال و بختیاری (۶)، هرمزگان (۴)، ایلام (۷)، کهگیلویه و بویراحمد (۴)، خراسان شمالی (۸) و سیستان و بلوچستان (۶). این در حالی‌ است که اغلب این کتابفروشی‌ها هم در مراکز استان‌ها واقع شده‌اند. پس به این ترتیب به نظر می‌رسد ساکنان شهرستان‌ها که به دلیل مشکلات ناشی از دسترسی به اینترنت نتوانستند خودشان را به نمایشگاه مجازی کتاب برسانند، احتمالا به این «زمستانه» هم نرسیده‌اند.

البته همانند برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب آن‌چه بیش از این‌ها مورد توجه دست‌اندرکاران برگزاری این طرح خواهد بود رقم‌های میلیاردی فروش کتاب است؛ پس باید گفت که تاکنون «خوشبختانه» حدود ۱۷۷,۲۶۷,۱۷۹,۷۹۵ ریال کتاب در طرح «زمستانه کتاب ۹۹» به فروش رسیده است!

انتهای پیام