۳۳ سال پس از پذیرش قطعنامه ای که باید از نوخواند

سی و سه سال پیش در چنین روزهایی قطعنامه ۵۹۸ صادر شد و جملات تاریخی رهبر کبیر انقلاب در آن روزها، به جمله ای ماندگار در ادبیات سیاسی و بین المللی تاریخ معاصر مبدل شد. آن روزها، تعبیرهای خاصی از این قطعنامه انجام شد. عراق به ایران حمله کرده بود و با شهرهایی که در آن زمان در اختیار داشت تصور می کرد که برنده جنگ است اما سه سال بعد خاویر پرز دکوئیار، دبیر کل وقت سازمان ملل متحد در ۱۸ آذر ۱۳۷۰ طی یک گزارش رسمی به شورای امنیت اعلام کرد که عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ به ایران حمله کرده و متجاوز است. این خبر، خستگی هشت سال جنگ را از تن سربازان و فرماندهان به درآورد و التیامی بر زخم های بی شمار بر جای مانده جانبازان و خانواده های شهدا بود. ایران به یک پیروزی بزرگ سیاسی دست یافت و توانست نهال نوپای خود را در یک جنگ تما عیار به درختی تناور مبدل کند.

حال سی و سه سال پس از این واقعه، بررسی حالات سربازان و فرماندهان آن روزها و حال این روزهای آنها، خالی از لطف نیست.

در این زمینه به سراغ دکتر بهداروند یکی از پژوهشگران برجسته دفاع مقدس که ده ها کتاب مختلف در این حوزه منتشر کرده و کتابی نیز با عنوان قطعنامه ۵۹۸ به زیور طبع آراسته است رفتیم و با او در این زمینه همکلام شدیم.

دکتر محمدمهدی بهداروند در گفت‌وگو با ایسنا و با اشاره به روز اعلام قطعنامه عنوان کرد: زمانی که در ۲۷ تیرماه ۱۳۶۷ اخبار سراسری ساعت ۱۴ پذیرش قطعنامه را اعلام کرد رزمندگان در بهت و تعجبی جدی فرو رفتند؛ زیرا تصور نمی‌کردند امام خمینی (ره) که شعارهای راهبردی‌ای نظیر این‌ که تا زمانی که جنگ ادامه دارد و تا آخرین‌ نفس و نبرد ما نیز هستیم و اگر ۲۰ سال هم ‌زمان ببرد ادامه می دهیم را بیان کرده بودند صلحی را که مصوب شورای امنیت و سازمان مللی که حامی صدام بود را بپذیرند.
وی ادامه داد: متأسفانه قطعنامه ۵۹۸ درگیر مسائل سیاسی شد و تحلیل‌های آن مشروط به تعلقات سیاسی بود که عده‌ای را خائن و مسبب اعلام کرد در حالی ‌که تحلیل قطعنامه ۵۹۸ نباید جدا از تحلیل دفاع مقدس صورت بگیرد؛ زیرا کسی که هشت سال مدیریت و فرماندهی جنگ را به عهده داشت، آن را پذیرفت.
این پژوهشگر دفاع مقدس بیان کرد: تحلیل قطعنامه ۵۹۸ یعنی رویکردی که امام خمینی (ره) انجام دادند، البته این امر بر اساس مشاوره‌ها و نامه‌هایی که سران سیاسی، فرهنگی و… به حجت الاسلام رفسنجانی می‌دادند و ایشان به امام خمینی (ره) می‌رساندند تصمیم‌گیری شد.
وی اظهار کرد: همیشه مذاکره مذموم و امر بدی نیست، گاهی افراد مانند امام حسن (ع) و امام رضا (ع) کیان اسلام را در نظر می‌گیرند و می‌بینند که اگر این صلح و ارتباط نباشد اصل نظام، اسلام و دین از بین می‌رود.
وی افزود: برای امام خمینی (ره) نیز همین امر به وجود آمد؛ زیرا آمریکایی‌ها دست صدام را باز گذاشته بودند تا در شهرها شیمیایی بزند به همین دلیل امام خمینی (ره) احساس می‌کردند که لازم است برای حفظ موجودیت انقلاب اسلامی نرمش قهرمانانه انجام دهند و قطعنامه را بپذیرند.

ماجرای جام زهر

وی با اشاره به اینکه جام زهری که ایشان بیان می‌کنند به معنای این نیست که کسی این جام را به ایشان داده است بلکه خود پذیرش برای امام خمینی (ره) جام زهر است، بیان کرد: با قطعنامه سیاسی برخورد می‌شود که می‌گویند برخی افراد این جام زهر را دادند در حالی که نه خداوند به این گونه حرف ها راضی است و نه براساس منطق است.
وی ادامه داد: قطعنامه پدیده‌ای است که باید به ‌دور از انگیزه‌های سیاسی بررسی شود؛ زیرا امام خمینی (ره) بیانیه می‌دهند که من به صداقت و ایمان همه مسئولین سیاسی کشور(همان افرادی که نامه نوشتند) ایمان‌ دارم و این یعنی اینکه آن‌ها خائن نیستند و برای حفظ نظام اسلامی قطعنامه را پذیرفتند.
این جامعه ‌شناس با اشاره به اینکه قطعنامه فتوحات و دستاوردهای زیادی برای ما به همراه داشت اظهار کرد: قطعنامه سبب شد که صدام به عنوان متجاوز به جمهوری اسلامی اعلام شود همچنین شاهد هستیم که دفاع مقدس تمام نشد بلکه به سوریه، لبنان، یمن و … نیز نفوذ کرد.
بهداروند بابیان اینکه خوار و کوچک کردن تحلیل قطعنامه در حد یک مباحثه گروهی و سیاسی خیانت به تاریخ دفاع مقدس است، تصریح کرد: پذیرش قطعنامه توسط امام خمینی (ره) با کمک مشاوره های سایر مسئولان بهترین تصمیم۱۳۶۷ بود.
وی ادامه داد: قطعنامه نشان داد که مردم با رهبری جامعه همراه هستند و تصمیم ایشان مخالفتی نمی‌کنند همچنین انتظاراتی که مردم از مسئولین سیاسی، امنیتی و… داشتند را نمایان کرد و تجربه‌ای شد که تکرار نکنیم.
وی با تأکید بر اینکه جامعه همچنان از دفاع مقدس تغذیه می‌کند، گفت: دفاع مقدس واقعه تاریخی نبود که بگوییم اتفاق افتاد و تمام شد بلکه بیداری اسلامی که در کشورهای منطقه اتفاق می‌افتد و شخصیتی مانند حاج قاسم سلیمانی رهبر مقاومت می‌شود از ثمرات قطعنامه‌ای است که به‌ظاهر تمام شد اما در باطن ادامه داشت.
وی اظهار کرد: در زمان پذیرش قطعنامه در جنوب هیچ شهری در دست عراق نبود اما در غرب کشور بخشی از مناطق در دست عراق بود که آن‌ها تصمیم داشتند که قطعنامه به عنوان یک آتش‌بس باشد و آن‌ها درهمان مناطق باقی بمانند اما امام خمینی (ره) قبول نکردند و آن‌ها به مرزهای بین‌المللی خود بازگشتند.
وی عنوان کرد: برخی جنگ را به عنوان پدیدی‌ای که تحولات اجتماعی و روحی ایجاد می‌کند نگاه نمی‌کردند و دائم بعد از سخنرانی‌ها دعا می‌کردند که خدایا آتش جنگ را خاموش کن درحالی‌که امام خمینی (ره) بیان می‌کردند که جنگ دستاوردهای بزرگی دارد و جامعه را به الگو تبدیل کرده است.
وی بابیان اینکه نگاه‌های به جنگ متفاوت بود و همین تفاوت مشکلاتی را به وجود آورده بود و همین ناهماهنگی‌ها باعث شده به برخی ناهنجاری‌های اجتماعی مبتلا شویم، تصریح کرد: قطعنامه ۵۹۸ بازیچه بازی‌های سیاسی و گروهی قرار ندهیم؛ زیرا پدیده‌ای ملی بوده و کارکرد جهانی داشته است همچنین برای تحلیل این قطعنامه باید بر اساس اخلاق، منطق، واقعیت و شرع حرف بزنیم و حرف زدن بر اساس گمانه‌زنی‌هایی که پشتوانه ندارد خیانت به تاریخ، ملت و شهدا است.

انتهای پیام

منبع:ایسنا