۷۳۰ هزار تن گرد و غبار در چشم اهالی شمال شرق ایران

حسن اکبری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در موضوع فرسایش بادی و گرد و غبار مطالعه‌ای در ستاد ملی گرد و غبار انجام شد که در آن استان‌های مختلف کشور از جمله خراسان جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت.

وی بیان کرد: در این مطالعه از چهار عامل مهمی که موجب تشدید فرسایش می‌شوند و یا میزان فرسایش را مشخص می‌کنند نام برده شده که این عوامل شامل؛ پوشش گیاهی طبیعت، سنگ فرش‌ها وضعیت سطح خاک، رطوبت و بافت خاک هستند.

اکبری با بیان اینکه اینها موثرترین عوامل در ایجاد فرسایش در هر منطقه هستند، افزود: نقشه‌های مختلفی تهیه شده و براساس آن استان براساس اینکه کدام بخش‌ها فرسایش بیشتر است و میزان فرسایش چقدر است، پهنه بندی شد.

وی با اشاره به اینکه براساس این مطالعه برای وضعیت بادخیزی استان شاخص‌هایی تدوین شد، تصریح کرد: با جمع بندی این شاخص‌ها، اطلاعاتی از جمله اینکه غبارخیزی در بخش‌های مختلف استان چقدر بوده و اولویت‌ها کدام است در قالب نقشه ارائه شد که در کارگروه گرد و غبار به آن پرداخته می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی بیان کرد: براساس این مطالعه ۵ میلیون و ۱۷۳ هزار و ۵۹۷ هکتار از مساحت استان کانون‌های گرد و غبار هستند که براساس آن بیش از یک سوم خاک استان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد.

اکبری اظهار کرد: از این عرصه ۷۲۹ هزار و ۶۹۲ تن گرد و غبار در سال برخاست می‌شود و طبیعتا ریزش همین میزان گرد و غبار را در استان و استان‌های همجوار داریم.

وی با بیان اینکه عرصه با فرسایش زیاد بخش کمی از این ۵ میلیون هکتار را تشکیل می‌دهد و نزدیک ۲۰ درصد است اما همین مقدار نیز مهم است، افزود: کانون‌های گرد و غبار در کل استان و تقریبا در تمام شهرستان‌ها پراکنده‌اند بنابراین استانی هستیم که گرد و غباری که در آن وجود دارد بیشتر از منشا کانون‌های استان است.

اکبری با بیان اینکه علاوه بر آن، استان‌های همجوار و بخشی از کشورهای همسایه نیز می‌تواند تحت تاثیر قرار گیرند، تصریح کرد: به لحاظ تعداد ۳۵ کانون بحرانی فعال در استان داریم که نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه در نواحی شرق و شمال شرق استان مخصوصا نوار مرزی استان وضععیت فرسایش شدیدتر است، اظهار کرد: در ماه‌های مختلف سال تقریبا در تمام شهرستان‌ها فرسایش بادی داریم.

اکبری با اشاره به اقدامات پیشگیری، افزود: ما باید کانون‌های فرسایش را کنترل کنیم تا فعال نشود، باید بدانیم هرچه برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی بیشتر باشد رطوبت خاک کاهش یافته و پوشش گیاهی ضعیف می‌شود.

وی با تاکید بر مدیریت این وضعیت و اجرایی کردن کامل سند سازگاری با کم آبی در استان، تصریح کرد: در این صورت خواهیم توانست کسری مخازن را جبران کنیم.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با اشاره به اینکه چرای بی رویه دام از معضلاتی است که در بخش‌هایی از استان وجود دارد، تصریح کرد: دام سنگین از جمله شتر قدرت تخریب زیادی دارد و می‌تواند بسیاری از تاغزارها که احیای آن‌ها سخت است زا تخریب کند.

اکبری با بیان اینکه نکته دیگری که وجود دارد این است که چرای دام در زمان خود اتفاق نمی‌افتد و یا بیش از حد مجاز است، افزود: این مسئله می‌تواند در آینده تبدیل به بحران شود.

وی بیان کرد: وقتی در استان به دنبال افزایش تعداد شتر و یا گوسفند هستیم این امر ممکن است به شکل مقطعی موجب رونق اثتصادی و اشتغال شود، اما در دراز مدت هزینه‌هایی را تحمیل می‌کند که چندین برابر رونقی لست که در کوتاه مدت ایجاد کرده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه نباید بیش از این روی طبیعت با تصمیمات خود فشار آوریم، افزود: بندسارها و دیم کاری‌هایی که انجام می‌شود نیز متاسفانه بعضا تبدیل به کانون‌های فرسایش می‌شوند.

توسعه را براساس رفتار طبیعت دنبال کنیم

اکبری با بیان اینکه درست است ما ناچار به توسعه هستیم‌ اما باید طبیعت را نیز درنظر بگیریم، تصریح کرد: در کاربری‌های جدیدی که در استان در حال توسعه هستند از جمله معادن لازم است راه‌های دسترسی کمتری برای معادن داشته باشیم و از طرف دیگر توسعه معادن و صنعت به گونه‌ای اتفاق افتد که نظم طبیعت برهم نخورد.

وی با بیان اینکه کانون‌های بحرانی فرسایش محل برخاست گرد و غبار در هنگام طوفان هستند که در این کانون‌ها باید مراقب باشیم تغییر کاربری در راستای توسعه ایجاد نشود، افزود: در کنار پیشگیری، در برخی قسمت‌ها به خصوص در مکان‌هایی که با حرکت شن‌های روان مواجهیم مجبور به مقابله هستیم؛ اگرچه مقابله با پدیده گرد و عبار یا به تعبیری مقابله با بیابان زایی کار بسیار سختی است و نمی‌توانیم برای کانون‌های فرسایش اقدامات مقابله‌ای گسترده داشته باشیم چراکه بسیار هزینه بر بوده و امکان پذیر نیست.

اکبری با اشاره به اینکه شاید مهم ترین اقدام مقابله‌ای جنگل کاری و نهال کاری است، تصریح کرد: باید درنظر داشته باشیم که با محدودیت‌های آب و خاک مواجهیم که به ما اجازه نمی‌هد عملیات بیولوژیک انجام دهیم.

وی با بیان اینکه کانون‌های فرسایش بادی فعال هستند و مجبوریم نهال کاری داشته باشیم، افزود: فعالیت‌های خوبی را منابع طبیعی آغاز کرده و سازمان محیط زیست نیز در کنار آن فعالیت می‌کند.

اکبری ادامه داد: در این راستا سال گذشته ۴۵ میلیارد تومان اعتبار از سوی صندوق توسعه ملی در اختیار منابع طبیعی قرار گرفته که ۷ میلیارد تومان در اختیار محط زیست قرار گرفت.

وی با بیان اینکه بسیاری از اقدامات نهال کاری، بذرکاری و پروژه‌های تجهیز ایستگاه‌های گرد و غبار در برخی شهرستان‌های استان اتفاق افتاده است، تصریح کرد: باید بدانیم مقابله و اعتبارات یک نوع مسکن است و بهترین کار این است که اجازه ندهیم نظم طبیعت پایدار استان برهم بخورد.

اکبری یادآور شد: طبیعت خراسان جنوبی در بلندمذت توانسته در مقابل پدیده‌ها از جمله فرسایش مقاومت کند و اکنون نوبت ماست که با اقدامات سنجیده و یا تصمیمات درست کاری کنیم که در آینده با معضل گرد و غبار مواجه نشویم.

منبع:ایسنا