چگونه مهندس دواپس شویم؟ راهنمای ورود به یکی از پرتقاضاترین مشاغل فناوری اطلاعات

اگر به دنبال مسیری هستید که هم آینده شغلی روشن‌تری داشته باشد، هم امکان رشد فردی و حرفه‌ای سریع‌تری فراهم کند، مهندسی DevOps یکی از بهترین گزینه‌هاست. بسیاری از افرادی که وارد این مسیر شده‌اند، تنها در چند سال به موقعیت‌های شغلی و درآمدی چشمگیری دست یافته‌اند؛ حتی بدون داشتن مدرک دانشگاهی.

در این مقاله بررسی می‌کنیم که DevOps چیست، دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد، بازار کار آن در ایران و جهان چگونه است، چه ابزارهایی باید یاد بگیرید، و آینده این مسیر با وجود هوش مصنوعی به چه سمتی می‌رود.

DevOps چیست و چرا اهمیت دارد؟

DevOps از ترکیب دو واژه Development (توسعه) و Operations (عملیات) تشکیل شده است و به مجموعه‌ای از روش‌ها، فرهنگ‌ها و ابزارها اشاره دارد که همکاری بین تیم‌های توسعه نرم‌افزار و عملیات فناوری اطلاعات را تسهیل می‌کند. این همکاری باعث می‌شود فرآیند تحویل نرم‌افزار سریع‌تر، مطمئن‌تر و با کیفیت بالاتر انجام شود.

در روش‌های سنتی، تیم توسعه نرم‌افزار را می‌نوشت و تیم عملیات مسئول اجرای آن بود. این تفکیک باعث تأخیر در تحویل، افزایش خطاها و ناسازگاری‌های مکرر می‌شد. DevOps این فاصله را با ایجاد فرآیندهای خودکارسازی، مانیتورینگ هوشمند و استقرار پیوسته از بین می‌برد.

DevOps چه عنوان‌های شغلی دارد؟

با رشد DevOps، طیف وسیعی از نقش‌های شغلی در این حوزه به وجود آمده است. در ادامه به برخی از رایج‌ترین و مهم‌ترین عناوین شغلی مرتبط با DevOps اشاره می‌کنیم:

• DevOps Engineer: متداول‌ترین عنوان شغلی که مسئول خودکارسازی فرآیندهای توسعه، استقرار و مانیتورینگ است.
• Site Reliability Engineer (SRE): این نقش بیشتر بر پایداری، در دسترس‌بودن و عملکرد سیستم‌ها تمرکز دارد. شرکت‌هایی مانند گوگل این نقش را گسترش داده‌اند.
• Infrastructure Engineer: متخصص زیرساخت که مسئول طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری سرورها، شبکه‌ها و سایر منابع IT است.
• CI/CD Engineer: تمرکز این نقش بر طراحی و مدیریت Pipelineهای Continuous Integration و Continuous Deployment است.
• Cloud Engineer یا Cloud Operations Specialist: مسئول اجرای زیرساخت در فضای ابری (مانند AWS، Azure یا GCP) و مدیریت منابع ابری سازمان.
• Automation Engineer: فردی که فرآیندهای دستی را به فرآیندهای خودکار تبدیل می‌کند تا بهره‌وری و دقت افزایش یابد.
• Platform Engineer: مسئول ساخت و نگهداری از پلتفرم‌های داخلی برای استفاده تیم‌های توسعه، با تمرکز بر مقیاس‌پذیری، امنیت و دسترس‌پذیری.
• Security Automation Engineer: نقشی در حال ظهور در تقاطع DevOps و امنیت (DevSecOps) برای خودکارسازی سیاست‌ها و فرآیندهای امنیتی.

هر یک از این نقش‌ها، بر اساس نیازهای سازمان و اندازه تیم، می‌تواند شامل وظایف متنوعی باشد. اما همگی در راستای هدف اصلی DevOps، یعنی افزایش سرعت، کیفیت و پایداری در چرخه تولید نرم‌افزار، فعالیت می‌کنند.

بازار کار و حقوق DevOps چگونه است؟

DevOps یکی از پرتقاضاترین حوزه‌های بازار کار فناوری اطلاعات است. شرکت‌ها به افرادی نیاز دارند که بتوانند با ایجاد زیرساخت‌های پایدار، فرآیند توسعه را سریع، امن و مقیاس‌پذیر کنند. این تقاضای بالا باعث شده تا:

• استخدام DevOps در ایران و جهان رشد قابل توجهی داشته باشد.
• فرصت‌های دورکاری، همکاری بین‌المللی و پروژه‌های فریلنس برای مهندسان DevOps فراهم باشد.
• حقوق مهندسان DevOps نسبت به بسیاری از حوزه‌های دیگر فناوری اطلاعات، بالاتر باشد (بدون ورود به ارقام دقیق).

از آن مهم‌تر، DevOps یک موقعیت پویا است که امکان رشد شغلی تا سطوح ارشد، مدیریت زیرساخت و حتی CTO شدن را نیز فراهم می‌کند.

چگونه وارد مسیر یادگیری DevOps شویم؟

اگر تازه‌کار هستید و تجربه زیادی در دنیای فناوری اطلاعات ندارید، نگران نباشید. DevOps مسیری است که با یادگیری گام‌به‌گام می‌توان به آن رسید. مهم آن است که بدانید از کجا باید شروع کرد و چه مهارت‌هایی لازم است.

گام ۱: آشنایی با اصول پایه

• آشنایی با سیستم‌عامل لینوکس: بسیاری از سرورها بر پایه لینوکس اجرا می‌شوند، بنابراین درک دستورهای خط فرمان، مدیریت فایل‌ها و فرآیندها ضروری است.
• مفاهیم پایه شبکه: برای درک ارتباط بین سیستم‌ها، باید با مفاهیمی مانند DNS، HTTP، IP، SSH، Port و Firewall آشنا باشید.

گام ۲: یادگیری برنامه‌نویسی پایه

• تسلط به یک زبان اسکریپت‌نویسی مانند Bash یا Python بسیار کاربردی است. این زبان‌ها برای خودکارسازی وظایف، تحلیل لاگ‌ها و ساخت ابزارهای کمکی استفاده می‌شوند.

گام ۳: درک فرهنگ DevOps

DevOps فقط مجموعه‌ای از ابزارها نیست. روشی است برای همکاری بهتر بین تیم‌ها و رسیدن سریع‌تر به نتیجه. مفاهیم کلیدی شامل:

• توسعه پیوسته (CI)
• استقرار پیوسته (CD)
• نظارت دائمی بر عملکرد سیستم‌ها (Monitoring)
• زیرساخت به‌عنوان کد (Infrastructure as Code)

مهم‌ترین ابزارهای DevOps که باید یاد بگیرید

ابزارهای خودکارسازی و مدیریت پیکربندی:

• Ansible، Puppet، Chef برای تنظیم خودکار سرورها

کانتینر و ارکستراسیون:

• Docker برای ساخت کانتینر
• Kubernetes برای مدیریت و استقرار چند کانتینر در مقیاس بالا

CI/CD:

• Jenkins، GitLab CI، GitHub Actions برای خودکار کردن فرآیند build و deploy

مانیتورینگ:

• Prometheus، Grafana، ELK Stack

پلتفرم‌های ابری:

• AWS، Google Cloud، Azure

کنترل نسخه:

• Git و پلتفرم‌هایی مانند GitHub یا GitLab برای همکاری تیمی و مدیریت کد

تمرین عملی، نقطه پرتاب شماست

هیچ‌چیز به اندازه اجرای پروژه‌های واقعی به شما کمک نمی‌کند. پیشنهاد می‌شود:

• یک وب‌سایت ساده طراحی کرده و آن را با Docker در یک سرور لینوکسی مستقر کنید.
• یک Pipeline CI/CD ایجاد کنید که با Push کردن کد، به‌طور خودکار اپلیکیشن را Build و Deploy کند.
• از Prometheus و Grafana برای مانیتور کردن سرور یا اپلیکیشن خود استفاده کنید.

DevOps و هوش مصنوعی

با رشد سریع هوش مصنوعی، سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا DevOps تحت تأثیر این فناوری قرار خواهد گرفت؟ پاسخ مثبت است اما به معنای حذف این نقش نیست. بلکه ابزارهای مبتنی بر AI به مهندسان DevOps کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری سریع‌تری داشته باشند، پیش‌بینی خطاها دقیق‌تر شود و تحلیل داده‌های لاگ هوشمندتر انجام گیرد. آینده DevOps در هم‌افزایی با هوش مصنوعی نهفته است، نه رقابت با آن.

منابع یادگیری معتبر

• دوره‌های آنلاین در Udemy، Coursera، Pluralsight
• مستندات رسمی ابزارها (Docker, Kubernetes, Jenkins, AWS)
• بوت‌کمپ‌های تخصصی که مسیر آموزش را پروژه‌محور و حرفه‌ای طراحی کرده‌اند.

سخن پایانی

مسیر مهندس شدن در DevOps یک سرمایه‌گذاری بلندمدت روی خودتان است. هر کسی که علاقه، پشتکار و روحیه یادگیری مداوم داشته باشد، می‌تواند وارد این حوزه شود و موفق شود. با شروع از مفاهیم پایه و ادامه دادن با تمرین مستمر، پروژه‌های عملی و یادگیری ابزارهای روز، می‌توانید خیلی زود وارد بازار کار شوید.

اگر به دنبال شغلی با آینده روشن، فرصت‌های بین‌المللی، درآمد بالا و رضایت شغلی هستید، DevOpsانتخابی هوشمندانه است. از همین امروز قدم بردارید؛ آینده متعلق به کسانی است که زودتر شروع می‌کنند.

منبع: به نقل از بوت کمپ آموزش آنلاین دواپس مکتب شریف