کشت دوم برنج زیر تیغ بحران آب

با خشکسالی بی سابقه زراعی از سال ۹۶ تا ۹۷  کشت اول با تهدید جدی مواجه شد و کشت دوم یا با تنش یا اصلا کشت دومی نداشتیم، از این جهت تغییر الگوی کشت ثانویه در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر به دلیل کمبود تانین منابع آبی و نزولات جوی کشت دوم ممنوع اعلام شده است.

*ممنوعیت کشت دوم برنج به حالت دستوری میسر نیست

بابک مومنی عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران در گفت و گو با ایسنا مازندران، با بیان اینکه کشت دوم تأثیر مهمی بر اقتصاد کشاورزان و شالیکاران که عمدتاً تک محصولی هستند، دارد اظهار کرد: هرچندموضوع کم آبی ممنوعیت کشت دوم را در برداشته اما ممنوعیت به حالت دستوری چندان نتیجه بخش نیست.

وی افزود: ممنوعیت کشت برنج به حالت دستوری تنها با آب ندادن از سد در اختیار قرار ندادن آب سطحی به کشاورزان محقق است و البته آبی هم  ندارند که بدهند اما ممنوعیت کشت دوم برنج به حالت دستوری میسر نیست  و این مهم تخلفات حفر چاه های غیر مجاز را افزایش می دهد؛ این موضوع آسیب به سفره های زیر زمینی و پیشروی آب شور را به همراه خواهد داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران افزود: بیشترین تامین آب از طریق بارش های زمستانه  بوده و ۷۰ درصد نزولات جوی به بارش های زمستانه بر می گردد  و بارش های تابستانه ما بین۳۰ تا ۴۰ درصد  است ؛در این راستا طرح احیای آب بندان های استان و زهکشی ارضی برای مدیریت مصرف آب ضرورت اجتناب ناپذیربوده که همیشه نادیده گرفته شده است.

مومنی با تاکید بر اینکه مدیریت آب با دستور دادن محقق نمی شود، اظهار کرد: ما بین ۲/۵ تا ۳ میلیون تن نیاز برنج داریم که کمبود برنج با واردات جبران خواهد شد، اما افزایش واردات، افزایش رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی، پر شدن جیب دلالان  و واردکنندگان انحصاری را در بر خواهد داشت که حمایت کنندگان آنان در مراجع تصمیم گیری نیز خوشحال تر خواهند شد؛  افرادی که معتقدند ضرورتی بر کشت برنج نداریم وقتی قیمت برنج در بازارها خارجی کمتر است.

وی در پاسخ به راهکار مدیریت مصرف آب گفت: این مسئله هیچ راهکار کوتاه مدتی ندارد و یک برنامه میان مدت چابک‌نیاز داریم.

 *۱۴۰ هزار هکتار از اراضی  استان های شمالی تجهیز و نوسازی اراضی انجام نشده است

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران ادامه داد: همانگونه که اعتبار برای اصلاح شبکه های رودخانه های مرزی کشور دیده شد باید برای  استان های شمالی نیز دیده شود؛ ۳۰ سال از آغاز طرح تجهیز و نوسازی گذشته اما  در ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی هنوز تجهیز و نوسازی اراضی انجام نشده است که ضرورت این مسئله  در درجه اول حفاظت از منابع آبی است.

مومنی تصریح کرد: تمام دنیا به سمت انتقال اب با لوله و ساختار کم فشار رفته‌اند، مدیریت آب موضوع پیچیده ای نیست ما باید باور کنیم آب سرمایه امنیتی برای کشور است.

وی گفت: گیلان و مازندران بیش از اینکه چوب ناتوانی مدیران داخلی را خورده باشند آسیب نگرش ملی غلط به منابع و زیر ساخت های استان را خورده اند و باید این نگرش که استان های شمالی مشکلی در تامین آب ندارند؛ اصلاح شود.

*هزینه تحول بنیادین طرح اصلاح زیر ساخت های  اراضی مازندران اندازه ۲ سال واردات برنج

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور مازندران گفت:هزینه تحول بنیادین طرح اصلاح زیر ساختهای  اراضی استان تنها به اندازه ۲ سال واردات برنج است چیزی نزدیک به ۲ میلیارد دلار نیاز است تا گره تاریخی چندین ساله زهکشی این استان ها باز شود؛موضوعی که نخستین دستاورد آن مدیریت مصرف آب است و با خودکفایی برنج و تامین  یک میلیون تن کلزا نیز می‌توانیم گامی بلند برداریم که سال گذشته کلزا و دانه روغنی به بحران امنیتی در کشور مبدل شده بود.

*برای کشت دوم امکان تامین آب وجود ندارد.

ابراهیم یخکشی مدیر عامل آب منطقه ای مازندران نیز در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به ممنوعیت کشت دوم برنج اظهار کرد: ممنوعیت کشت دوم برنج  زمانی اعلام می‌شود که تامین آب دچار مشکل باشد.

وی افزود: ما تنها برای یک کشت تعهد تامین آب داریم  و برای کشت دوم امکان تامین آب وجود ندارد.

مدیر عامل آب منطقه ای مازندران با تاکید علت کمبود آب برای ممنوعیت کشت دوم اظهارکرد:  برنج محصول بازرگانی است و در کشور ۳ میلیون تن برنج نیاز داریم که ۲ میلیون تن تولید شده و مابقی وارد می‌شود که با عدم‌ کشت دوم نزدیک به ۲۰۰ تن تولید کمتر شده که از طریق واردات باید جبران شود.

یخکشی ادامه داد: امسال با بحران آب رو برو هستیم و تولید محصول به واسطه این امر کم تر خواهد بود؛ برای جبران نیاز بازار تقاضا باید از اکنون به راه حل اساسی فکر کرد.

وی در پاسخ به میزان ذخیره فعلی آب گفت: در مخازن  تقریبا به میزان ۱۵۰ میلیون متر کعب آب داریم اما صرفه جویی ضروری است.

منبع:ایسنا